Μία μυθοπλαστική συνέντευξη του Λόρδου Βύρωνα από τον Ιωάννη Ιάκωβο Μάγερ
Δημιουργική Κριτική Φανταστικές συνεντεύξεις March 2, 2021
Σαββόπουλος Δοξάκης
Επιμέλεια σεναρίου και ενσωμάτωση ιστορικών στοιχείων στην εικονική συνέντευξη
Ρεκλείτης Δημήτριος &
Λαγουδάκου Ευαγγελία – Παναγιώτα
Επιμέλεια διαλόγων
Αντωνιάδου Ευμορφία
Επιμέλεια παρουσίασης , σύνδεση επιμέρους τμημάτων, επιλογή έργων ζωγραφικής
Γέραλη – Μόσχου Εριφύλη
Βιβλιογραφική ανασκόπηση και επιβεβαίωση πηγών
– Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Λόρδε Βύρωνα είναι τιμή μας που σε ένα από τα πρώτα μας τεύχη σας φιλοξενούμε!!!
-Λόρδος Βύρων: Αγαπητέ μου, δεν θα σας κρύψω πως αρχικά είχα τις επιφυλάξεις μου καθότι έχουμε μια διαφορετική θέαση του αγώνος των Ελλήνων αλλά αναγνωρίζω την αγάπη σας για την καινούργια μας πατρίδα, την Ελλάδα μας.
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Χαίρομαι ειλικρινά για την τιμή που μας κάνετε παρόλες τις διαφορές μας.
–Λόρδος Βύρων: Έχετε όμως αγαπητέ μου αναφερθεί πολλάκις στο άτομο μου με απαξιωτικά σχόλια περί της συνεισφοράς μου σε ετούτο τον μεγάλο αγώνα και αυτό θέλω να γνωρίζετε μου δημιούργησε απέραντη θλίψη!!!
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ: Η αλήθεια είναι αυτή. Και γιατί να το κρύψωμεν άλλωστε; Οι απόψεις μου περί του ατόμου σας είναι ήδη οι περισσότερες δημοσιευμένες!!! Αρχικά σας θεωρούσα κάπως ξιπασμένο με συμπεριφοράν δανδή και δεν θεωρούσα ότι δύνασθε να προσφέρετε εις τον αγώνα των αγαπημένων μας Ελλήνων!!! Τώρα όμως γνωρίζοντας σας περισσότερο μου δίνεται η δυνατότητα να ανασκευάσω τις προϋπάρχουσες δηλώσεις μου . Οφείλετε όμως να παραδεχτείτε πως κι εσείς ουκ ολίγες φορές έχετε αναφερθεί στο πρόσωπο μου με πολύ άσχημο τρόπο.
–Λόρδος Βύρων: Φίλτατε εγώ ουδέποτε αναφέρθηκα στο άτομό σας προσωπικά με χαρακτηρισμούς. Στηλίτευσα όμως τα φλογερά φιλελεύθερα και αντιμοναρχικά άρθρα σας, που διαβάζονται και στο εξωτερικό, καθότι θεωρώ ότι δεν έκαναν καλό στην ελληνική υπόθεση, καθώς εξαρτά πολλά για την ανεξαρτησία της από τις μοναρχίες της Ευρώπης και το κλίμα δεν είναι κατάλληλο ετούτη τη δεδομένη χρονικήν στιγμήν. Παρά ταύτα θα ήθελα να γνωρίζετε πως ο σεβασμός μου στο πρόσωπό σας είναι αδιαμφισβήτητος. Ας αφήσομεν λοιπόν τις διαφορές μας και ας εστιάσουμε στην κοινή μας αγάπη.
–Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Έχετε δίκιο! Όλα αυτά ανήκουν στο παρελθόν άλλωστε! Θα ήθελα να ξεκινήσουμε τη συνέντευξή μας, από μία φράση, που αναφέρατε σε κάποια επιστολή σας προς τον Tomas Moor και να ξετυλίξουμε μαζί το κουβάρι της ζωής, με ορμητήριο τα ποιήματα σας και σχολιάζοντας τα βιώματα και τα συναισθήματά σας μέσα από αυτά. Ευελπιστώ να είστε έτοιμος περί τούτου.
–Λόρδος Βύρων: Όπως αναφέρει ο Σαίξπηρ όλα τα πράγματα είναι έτοιμα, αν και το μυαλό μας είναι έτοιμο. Το δικό μου είναι, κι αν κρίνω και από το δικό σας, που σπίθες πετά όμοιες με εκείνες των Ελλήνων επαναστατών προς τις μεγάλες μάχες , είστε και εσείς.
–Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Λόρδε Βύρωνα στον ιρλανδό φίλο σας και ποιητή Thomas Moor, αναφέρατε ότι “η ποίηση είναι η έκφραση ενθουσιώδους πάθους. Και δεν υπάρχει τίποτα πιο ενθουσιώδες παρά η ζωή, που συγκλονίζει από πάθη εντονότερα από σεισμό ή πυρετό”. Θεωρείτε ότι η ζωή σας διακρίνεται από το έντονο πάθος της καρδιάς σας και αυτό μετουσιώνεται σε λόγια ποιητικά;
–Λόρδος Βύρων: Ασφαλώς. Στην ποίησή μου, δεν μιλώ για κάτι άλλο πέρα από τα βιώματά που έχω. Η ποίησή μου είναι βιωματική και χωρίζεται σε δύο μεγάλα μέρη τη ζωή μου στην Αγγλία και τη ζωή μου στην Ελλάδα, στα χρόνια της Επανάστασης.
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Να ξεκινήσουμε πρώτα από τα παιδικά σας χρόνια και τη ζωή σας στην Αγγλία και μετά να προχωρήσουμε στο μεγάλο σταθμό των χρόνων σας στην Ελλάδα. Στα πρώτα σας ποιήματα, αναφέρετε ότι:
Στο νόμο ανήλικος, στα χρόνια παιδί, Στο νου ένας σκλάβος σε φαύλες χαρές. Θρεμμένος σε κάθε αρετή και ντροπή.
Στην απάτη με πείρα, φοβερός στις ψευτιές ,Στην υποκρισία ένας δαίμονας, αν κι ακόμα παιδί[…] .
Τι ήταν αυτό, που σας γέμισε με πικρία και περιγράφετε τον εαυτό σας ως σκλάβο και σαν ένα άτομο, που μεγάλωνε σαν ενήλικας;
-Λόρδος Βύρων: Ο πατέρας μου ήταν πλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού και η μητέρα μου, απόγονος του Βασιλιά Εδουάρδου του ΄Γ.
Ο πατέρας μου όμως εγκατέλειψεν εμένα και τη μητέρα μου λόγω χρεών. Οπότε για να ξεπληρώσουμε τα χρέη μας αναγκαστήκαμε να πουλήσει η μητέρα μου την περιουσία της και τον τίτλο της. Έτσι μεγάλωσα φτωχός στο Αμπερντήν τη Σκωτίας. Αναγκάστηκα να μεγαλώσω απότομα λόγω της έλλειψης του πατέρα μου, με μεγάλες ευθύνες και φτώχεια, καθώς ήμουν υπεύθυνος για τη μητέρα μου, με κάθε αρετή, λόγω του πνευματικού υποβάθρου της οικογενείας μου, ντροπιασμένος για τη στάση του πατέρα μου.
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Φαντάζομαι πόσο δύσκολο θα ήταν. Κάποια στιγμή όμως η μοίρα σας άλλαξε, όπως μαρτυρείτε στην ποίηση μας: Κι αν τώρα ειν’ αλλιώτικη η μοίρα σου, τώρα που κάποιος τίτλος με στολίζει μη μου ζηλεύεις, φίλε, αυτή τη θέση μου… αφού η αξία βγαίνει απ´ την καρδιά σου. Τι συνέβη;
-Λόρδος Βύρων: Κληρονόμησα την περιουσία του θείου μου και έγινα μάλιστα ο Έκτος Λόρδος Μπάιρον, φοίτησα σε ιδιωτικό σχολείο στο Λονδίνο και έπαιζα και κρίκετ, το αγαπούσα πολύ. Έπειτα φοίτησα στο Κολλέγιο στο Trinity College. Με συγχωρείτε, που ξεφεύγω και περνάω και σε άλλα θέματα για τα οποία θα με ρωτούσατε ενδεχομένως παρακάτω, είμαι χειμαρρώδης.
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Όπως και στα εκπληκτικά ποιήματά σας. Μου αναφέρατε στη συζήτηση, που κάναμε πριν την κύρια συνέντευξη, ότι τότε γύρω στα δεκαοχτώ, άρχισε να εμφανίζεται και το πάθος στη ζωή σας με τη μορφή του Έρωτα.
-Λόρδος Βύρων: Τι μου θυμίσατε τώρα την πολυαγαπημένη μου Μαίρη! Θα μου επιτρέψετε να σας απαγγείλω κάποιους στίχους από τα ποιήματά μου για αυτή:
Τις πνιγμένες ώρες βλέπω και τα μέρη τα αλλοτινά! Πάνε τώρα! Η γελαστή μου Μαίρη τα έχει κάνει όλα μακρινά. Μα οι αρετές της έμειναν στης μνήμης μου την άκρη και τ´ όμορφο της πρόσωπο που τόσο μου ´αρέσει ακόμα φέρνουν της θερμής στοργής μου αυτό το δάκρυ ακόμα μέσα στην καρδιά κρατάν την ίδια θέση.
–Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Δεν ήταν όμως τα πράγματα τόσο όμορφα και ρομαντικά. Το όνομα σάς συνδέθηκε με ερωτικά σκάνδαλα και η πρώτη ποιητική σας συλλογή “Κομμάτια Φυγάδες”, που εκδώσατε το 1806 δέχτηκε έντονη κριτική, λόγω του τρόπου έκφρασής σας, από την Εκκλησία. Αυτό σας οδήγησε στην παραίτηση από την Βουλή των Λόρδων. Πώς νιώσατε και πώς απαντήσατε στις δριμύτατες κριτικές;
–Λόρδος Βύρων: Οι κριτικές συνέχισαν και δεν ήταν μόνο από την Εκκλησία. Το 1807 εξέδωσα το βιβλίο ποιημάτων μου “Ώρες Απραξίας”, το οποίο σχολιάστηκε από το περιοδικό “Σκωτσέζικη Επιθεώρηση” προτρέποντας με να ασχοληθώ με κάτι πιο εποικοδομητικό. Δύο χρόνια αργότερα τους απάντησα με το σατιρικό ποίημα “Άγγλοι Ποιητές και Σκώτοι Επικριτές”, μια πνευματώδη επίθεση στους κριτικούς και στην κλειστή λογοτεχνική κοινότητα της χώρας η οποία μου εξασφάλισε λογοτεχνική αναγνώριση.
–Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Είστε μία ευαίσθητη προσωπικότητα, για αυτό ήταν στιγμή να διακριθείτε και λίγο αργότερα όταν γράψατε για όσα ζήσατε στο Grand Tour, που κάνατε στη Μεσόγειο. Θα μπορούσατε να μας μιλήσετε για αυτό το ταξίδι;
–Λόρδος Βύρων: Δύο μήνες μετά τη δημοσίευση του σατιρικού ποιήματος, ξεκίνησα το ταξίδι μου στη Μεσόγειο. Εκεί έγραψα και τα περίφημα ποιήματα μού “το Προσκύνημα του Τσάιλντ Χάρολντ”. Αυτό με έκανε πραγματικά διάσημο, δεν ξέρω πραγματικά γιατί. Μάλλον οι αναγνώστες γοητεύονταν από τις περιπέτειες μου. Θα ήθελα να ομολογήσω ότι δεν έγραφα πάνω σε μία ροή, απλά η πένα κατέγραφε τα συναισθήματα, τις εμπειρίες μου και τις ομορφιές της Μεσογείου. Για μένα η φράση :
Μα τριγυρνώντας μακριά σε μέρη ξένα ν´ αντέχει έμαθε τη θλίψη τη βαριάκι αναστενάζοντας γι ´ αλλοτινές του μέρες σ´ άλλες εικόνες βρήκε πια παρηγοριά.
Περιγράφει, ακριβώς ό,τι ένιωθα.
George Gordon, 6th Lord Byron (1788-1824) By GEORGE SANDERS (1774-1846)
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Τι θεωρείτε όμως ότι ήταν το κάτι παραπάνω, που δώσατε στην ποιητική τέχνη από τους σύγχρονούς σάς;
-Λόρδος Βύρων: Το αίσθημα. Ένιωθα τον τόπο ζωντανό, τον παλμό των αρχαίων πόλεων τη χαρά και τη λύπη μου.
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Λόρδε Βύρωνα, από πολλούς έχετε χαρακτηριστεί Φιλέλληνας και όχι άδικα. Ποια είναι η πραγματική σχέση σας με την Ελλάδα και ποιος είναι ο σκοπός της επίσκεψής σας ;
–Λόρδος Βύρων : Για να είμαι ειλικρινής, από μικρός εκδήλωσα μία φιλελεύθερη αντίληψη περί του αγώνος των Ελλήνων την οποία δεν δίστασα να υποστηρίξω ακόμη και στην Βουλή των Λόρδων.
Σε ηλικία 21 χρόνων το 1809 ξεκίνησα το ταξίδι μου για την Πορτογαλία γύρισα στην Ισπανία, γνώρισα τη Μάλτα και πέρασα στην Ιταλία.
Έτσι , αποφάσισα να έρθω στην Ελλάδα περνώντας στην Πάτρα και να πολεμήσω στο πλευρό των αγωνιστών με όσα όπλα διέθετα για την απελευθέρωση, σε μια περίοδο έντονου διχασμού για τους Έλληνες, γεγονός που με λύπησε ιδιαίτερα. Για να καταλάβετε ακριβώς πως αισθάνομαι για τη χώρα αυτή, θα σας κάνω αναφορά με απευθείας νύξεις στα ποιήματα μου.
Portrait of George Gordon (1788-1824) 6th Baron Byron of Rochdale in Albanian Dress, 1813 (oil on canvas)Created: estimated 1835,first painted in 1813
Αφού συναντήθηκα με τον Αλή Πασά στο σαράι του, -με ξάφνιασε το γεγονός ότι ενώ ο Αλή Πασάς θεωρούνταν “ένας αμείλικτος τύραννος, ένοχος για τις πιο φρικτές ωμότητες”, ως οικοδεσπότης μου φέρθηκε “πολύ ευγενικά και η εμφάνισή του έδειχνε οτιδήποτε άλλο εκτός από τον αληθινό χαρακτήρα του”, Διάβηκα όλη σχεδόν τη χώρα και με ξενάγησαν στα μνημεία του ελληνικού πολιτισμού. “Η Αρκαδία δεν δείχνει παρά μέρος απ´ Όνειρα” έγραψα στο ποίημα μου “Της πρώτης αγάπης το φιλί”. Τις εντυπώσεις μου από το ταξίδι στη Ζίτσα και στο Τεπελένι τις ανέφερα σε πολλά ποιήματα και σε επιστολή προς τη μητέρα μου.
“Ω Ζίτσα, από τον σύδεντρο το φουντωτό σου λόφο χαριτωμένο και ιερό προβάλλει μοναστήρι. Αγαπητή μου μητέρα, Είναι ο πιο όμορφος τόπος που έχω δει… Δε θα ξεχάσω ποτέ την είσοδό μου στο Τεπελένι. Ήταν πέντε το απόγευμα, μόλις έπεφτε ο ήλιος”.
–Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Μπορείτε να μας διηγηθείτε το χρονικό της παρουσίας σας στη χώρα ;
–Λόρδος Βύρων: Καθώς έφτασα στην Πάτρα φιλοξενήθηκα από τον Αλή Πασά για ένα μικρό χρονικό διάστημα. Έπειτα, συνέχισα την περιπλάνηση μου στην Αθήνα στην οποία διέμεινα για 2 μήνες.
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Πώς ήταν για εσάς αυτή η περίοδος διαμονής στην Αθήνα ;
–Λόρδος Βύρων: Ήταν μία από τις σημαντικότερες περιόδους της ζωής μου καθώς γνώρισα την Τερέζα Μακρή στην οποία αφιέρωσα και το ποίημα μου : “ η κόρη των Αθηνών”: Κόρη γλυκιά των Αθηνών, σε τούτη δω του αποχωρισμού την ώρα δώσε, ώ! δώσε πίσω την καρδιά μου, π’ αποχωρίστηκε από το στήθος το δικό μου ή πάρε ό,τι απόμεινε και κράτησέ το. Πριχού να φύγω άκουσε τον όρκο τον δικό μου:
-Ζωή μου, σας αγαπώ!
Κόρη των Αθηνών
(Τερέζα Μακρή) Αγνώστου, ελαιογραφία σε μουσαμά, Αθήνα, Συλλογή Ιδρύματος Αλεξ. Ωνάση
Στις 3 Αυγούστου του 1823 κατέφθασα στο Αργοστόλι.
Αφού, διορίστηκα ως αντιπρόσωπος του Φιλελληνικού Κομιτάτου μοίρασα στον επαναστατημένο λαό τα εφόδια που έλαβα από το Λονδίνο.
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Αληθεύει πως στείλατε χρήματα στον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο από την δική σας περιουσία για την προετοιμασία του αγώνα; Τα στοιχεία της έρευνάς μου για εσάς λένε πως πήγατε με καΐκι στο Μεσολόγγι, παραμονή Χριστουγέννων του 1823. Εκεί, με δικά σας χρήματα, εξοπλίσατε ένα σώμα από 3.000 Σουλιώτες κι αναλάβατε όλα τα έξοδά. Ο αντίκτυπος αυτής της κίνησης σας θεωρώ ήτο τρομερός και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό!
-Λόρδος Βύρων: Ναι, όσα ισχυρίζεστε είναι αληθή. Του έστειλα 4.000 λίρες για την συντήρηση των Σουλιωτών. Πράγματι έφτασα στο Μεσολόγγι με καΐκι στις 24 Δεκεμβρίου 1823.
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ: Γνωρίζετε πως η παρουσία σας σημαίνει πολλά για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων οι ποιητικές σας συλλογές «Νύφη της Αβύδου» και «Κουρσάρος» διακρίνονται από αγνό λυρισμό και έντονη επαναστατική πνοή. Οι στίχοι σας ,θα έλεγα, πλημμυρίζουν ορμή και πάθος. Είστε το πρότυπο του ρομαντικού ήρωα και του ρομαντικού ποιητή. Πώς αισθάνεστε για αυτό;
-Λόρδος Βύρων: Ειλικρινώς η παρουσία μου ενθαρρύνει σε μεγάλο βαθμό τους επαναστάτες. Χαίρομαι για αυτό. Εις την Ευρώπη το φιλελληνικό κίνημα ενδυναμώθηκε και ο ένοπλος αγώνας των Ελλήνων κέντρισε το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.
-Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ : Σας ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη! Εύχομαι να ευοδωθεί ο αγώνας μας.
-Λόρδος Βύρων: Τιμή μου, σας συγχαίρω για το σθένος και την αγωνιστικότητά σας. Τέλος εύχομαι από τα βάθη της καρδιάς μου τα δεινά αυτού του πολύπαθου και τόσο ηρωικού έθνους σύντομα να λήξουν.
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
Εισαγωγή
Η συνέντευξη αυτή αποτελεί φανταστικό προϊόν, που δημιουργήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος της κας Αρσενίου
Τοποθετείται χρονολογικά στις αρχές του 1824 λίγους μήνες πριν το θάνατο του Φιλέλληνα Λόρδου Βύρωνα. Χρέη δημοσιογράφου εκτελεί ο Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ με τον οποίο ο Λ. Βύρωνας διατηρούσε αρκετά τεταμένες σχέσεις ανά περιόδους, για λογαριασμό της εφημερίδας ‘‘Ελληνικά χρονικά’’, μίας πολιτικής και πολεμικής εφημερίδας που εκδιδόταν από τον ίδιο τον Μάγερ στο Μεσολόγγι . Η εφημερίδα διακινούνταν μόνο μέσω συνδρομητών έχοντας ένα ευρύ δίκτυο αντιπροσώπων.
Η συνέντευξη αναπτύσσεται με τη μέθοδο της αναδρομής στην ζωή του Λόρδου Βύρωνα, μέσα από αναφορές σε ποιήματά του και σταθμούς της ζωής του.
Ο Λόρδος Βύρωνας γεννήθηκε στις 21 Ιανουαρίου του 1788, από αριστοκρατική οικογένεια, πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, πολεμήθηκε για την ποίησή του, δικαιώθηκε για το έργο του, έγινε διάσημος μέσα από τις ρομαντικές περιπέτειές του στη Μεσόγειο, διακρίθηκε για το ηρωικό του πνεύμα και πέθανε την 19η Απριλίου 1824 σε ηλικία 36 ετών στο πλευρό των Ελλήνων. Αποτελεί μία σημαντική μορφή του Ρομαντισμού και μέλος της Royal Society του Λονδίνου.
Ελβετός φιλέλληνας, ο Ιωάννης Ιάκωβος Μάγερ ήταν από τους πρωτεργάτες της ελληνικής δημοσιογραφίας. Την Πρωτοχρονιά του 1824 εξέδωσε την εφημερίδα ‘‘ Ελληνικά χρονικά’’, με την υποστήριξη του Λόρδου Βύρωνα, τον οποίον δεν συμπαθούσε ιδιαίτερα, καθώς τον θεωρούσε έναν αριστοκράτη δανδή, που δεν πρόσφερε τα αναμενόμενα στην Επανάσταση. Η αντιπάθεια ήταν αμοιβαία. Ο λόρδος Βύρων πίστευε ότι τα φλογερά φιλελεύθερα και αντιμοναρχικά άρθρα του Μάγερ, που διαβάζονταν και στο εξωτερικό, δεν έκαναν καλό στην ελληνική υπόθεση, καθώς εξαρτούσε πολλά για την ανεξαρτησία της από τις μοναρχίες της Ευρώπης.
Βιβλιογραφία :
Υλικό από ηλεκτρονικές πηγές:
- Άρθρο από την ιστοσελίδα “Ασσόδυο” της Ειρήνης Καραγιαννίδου, 19 Απριλίου 2018. Σύνδεσμος:https://1-2.gr/2018/04/19/xypnhsa-ena-proi-ki-hmoyn-o-lordos-mpayron/
- Άρθρο από την ιστοσελίδα “ Θέματα Ιστορίας” του Γιώργου Ιωαννίδη : Λόρδος Μπαυρον – ο ποιητής – ο φιλέλληνας
- Σύνδεσμος:http://users.sch.gr/geioanni/sel-politismos/sel_LOGOTEXNIA_ISTORIA_1/1/8.htm
- Συμμετοχή στον Απελευθερωτικό Αγώνα των Ελλήνων
- Σύνδεσμοι: https://www.greekschannel.com/gr/lordos-burwn-romantikos-poihths-kai-megalos-
- -http://historyreport.gr/index.php/Πρόσωπα/1962—o–
- -https://www.capital.gr/story/1159474/lordos-buron-o-megaluteros-filellinas
- -https://www.sansimera.gr/biographies/638
ΠΙΝΑΚΕΣ
- Portrait of Lord Byron by Thomas Phillips
- LORD BYRON AS A BOY by Thomas Lawrence
- GEORGE SANDERS (1774-1846)
- George Gordon, 6th Lord Byron (1788-1824)
- Lord Byron on the shore of the Hellenic sea – by Giacomo Trecourt
- Κόρη των Αθηνών (Τερέζα Μακρή). Αγνώστου ελαιογραφία σε μουσαμά 116χ82), Αθήνα, Συλλογή Ιδρύματος Αλεξ.Ωνάσης.
- Η υποδοχή του Λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι. Ελαιογραφία του Θεόδωρου Βρυζάκη 1861. Εκτίθεται στην Εθνική Πινακοθήκη.
- Portrait of George Gordon (1788-1824) 6th Baron Byron of Rochdale in Albanian Dress, 1813 (oil on canvas)Created: estimated 1835; first painted in 1813
- Πίνακας του ζωγράφου, J. Denis Odevaere, Lord Byron, 1826, Groeninge museum. Στον πίνακα ο Byron, απεικονίζεται νεκρός δαφνοστεφανωμένος ως αρχαίος Έλληνας.